नेक्सस फाईल

कोरिया हा आशिया खंडातला आकाराने तसा लहानसाच देश. सॉफ्टवेअरच्या विश्वात कोरियाचं योगदान मर्यादितच मानलं जातं. पण ह्या देशातल्या जुंगहून नोह् ह्या तरूणाने तयार केलेली नेक्सक फाईल आणि नेक्सस फाँट ही दोन सॉफ्टवेअर मला नेहमीच प्रभावित करतात. जुंगहून नोह् हा शिक्षणाने आणि व्यवसायाने सॉफ्टवेअर इंजिनीयर. दोन वर्षे कोरियाच्या सैन्यात आणि दोन वर्षे सॅमसंग कंपनीच्या सॉफ्टवेअर डिव्हीजनमध्ये काम केलेला जुंगहूनचा सध्याचा व्यवसाय काय? हा प्रश्न घेऊन आपण त्याची अधिकृत xiles.net ही वेबसाईट पाहिली तर Now - ? इतकच वाचायला मिळतं. एप्रिल २००७ पर्यंत जुंगहून सॅमसंग कंपनीत सॉफ्टवेअर इंजिनीयर म्हणून काम करीत होता. पण नंतर काय, त्याच उत्तर म्हणजे केवळ एक प्रश्नचिन्ह.

जुंगहून सध्या तो करीत असलेल्या कामाचं वर्णन जर केवळ एका प्रश्नचिन्हात आटपून टाकीत असेल तर ते प्रश्नचिन्ह नीट तपासून पहावं लागतं. कारण सरळ आहे जुंगहून ने तयार केलेल्या Nexusfile ह्या सॉफ्टवेअरचं पाचवं व्हर्जन जून २००८ मध्ये बाहेर आलं. पुढे लगोलग नेक्ससफाँट ह्या त्याच्याच सॉफ्टवेअरचं दुसरं व्हर्जन जुलै २००८ मध्ये त्याने जगासमोर टाकलं. ऑगस्ट २००८ मध्ये, म्हणजे पुढच्याच महिन्यात जुंगहूनने नेक्ससफाईल चं आणखी सुधारित म्हणजे 5.02 हे व्हर्जन उपलब्ध केलं. जुंगहूनच्या Now - ? चा अर्थ हा असा आहे.

नेक्ससफाईल म्हणजे आपला विंडोज फाईल मॅनेजर असतो तसा फाईल मॅनेजर आहे. पण तो साधा फाईल मॅनेजर नाही. तो अतिशय बुद्धीमान, सक्रिय आणि उत्साही असा फाईल मॅनेजर आहे. म्हणजे नेमकं काय? नेमकं सांगायचं तर नेक्ससफाईल हा जुंगहूनचा फाईल मॅनेजर मायक्रोसॉफ्टच्या फाईल मॅनेजरपेक्षा कितीतरी स्मार्ट म्हणावा अशा प्रकारचा फाईल मॅनेजर आहे. अजूनही आपल्याला म्हणजे नेमकं काय हे लक्षात आलेलं नाही. नेक्ससफाईलची वैशिष्ट्ये एक एक करून उलगडून दाखवायची तर चार दोन लेखांचा पसारा मांडावा लागेल. पण थोडक्यात सांगायचं तर ही काही वैशिष्ट्ये पहाः एक, नेक्ससफाईलला दोन फाईल पेन्ज म्हणजे रकाने आहेत. एकाच वेळी सी ड्राईव्ह आणि ई ड्राईव्ह त्यात तुम्ही उघडू शकता. सी ड्राईव्हमधल्या एखाद्या डिरेक्टरीतील एखादी फाईल तुम्ही ई ड्राईव्हमधल्या डिरेक्टरीत कॉपी किंवा मुव्ह करू शकता. विंडोज फाईल मॅनेजर मध्ये ही सोय नाही. एकाच नेटवर्कवरील दोन वेगवेगळ्या संगणकांमध्ये अशा प्रकारची फाईल्सची हलवाहलव करणे यासाठीही नेक्ससफाईल उपयुक्त ठरते.

आपण जेव्हा फाईल मॅनेजर उघडतो तेव्हा एक भली मोठी यादी आपल्यासमोर येते. ही यादी बघून बघून 'तेच ते आणि तेच ते' आपल्या डोळ्यासमोर उभं ठाकत असतं. नेक्ससफाईल मध्ये ही यादी बहुरंगात येते. डिरेक्टरीज किंवा फोल्डर्स हो लाल रंगात दिसतात. Exe फाईल हिरव्या रंगात एकत्र दिसतात. Pdf फाईल्स निळ्या रंगात, ह्या सर्व रंगांना काळ्या रंगाची पार्श्वभूमी असल्याने फाईल मॅनेजर पाहताना होतो तसा त्रास नेक्ससफाईल पाहताना होत नाही. थोडक्यात, उत्तम मांडणी, उत्तम व्यवस्था असलेला नेक्ससफाईल आहे.

आज तरी नेक्ससफाईल जगाला मोफत उपलब्ध आहे. उद्या जुंगहून नोह् ने ठरवलं आणि एखाद्या मोठ्या कंपनीने हे सॉफ्टवेअर टेकओव्हर केलं तर मात्र काही हजार रूपये किंमतीचा शिक्का त्यावर बसल्याशिवाय राहणार नाही. मात्र, काही हजार रूपये किंमत मोजून नेक्ससफाईल विकत घेऊन वापरायला जगातले लाखो लोक तयार झाल्याशिवाय राहणार नाहीत हेही तेवढच खरं आहे. नेक्ससफाईल मध्ये तुम्ही एखादी भली मोठी फाईल म्हणजे उदाहरणार्थ ४० एम.बी. आकाराची फाईल तिचे प्रत्येकी आठ एम.बी. आकाराचे पाच तुकडे करून ते वेगवेगळ्या पाच इमेलना अटॅच करून पाठवू शकता. तसंच दहा टेक्स्ट फाईल एकमेकांना जोडून त्याची एक फाईल तयार करू शकता. स्प्लीट आणि जॉईन ची सुविधा घेण्यासाठी आपल्याला एरवी आणखी एखादं वेगळं सॉफ्टवेअर वापरावं लागतं. पण नेक्ससफाईलने ते फाईल मॅनेजरमध्येच उपलब्ध केलं आहे. आपल्या नेहमीच्या फाईल मॅनेजर मध्ये उपलब्ध नसलेल्या अशा अनेक सोयी नेक्ससफाईलमध्ये उपलब्ध आहेत. त्या प्रत्यक्ष पाहूनच त्याचे खरे मोल जाणता येईल. नेक्ससफाईल चा गौरव कितीतरी फ्रीवेअर फाईल्स वेबसाईटसनी पंचतारांकित सॉफ्टवेअर म्हणून केला आहे. पंचतारांकित सेवा मोफत मिळत असेल तर जुन्या धर्मशाळेत कोण कशाला थांबेल हे तर अगदी सरळ आहे. जुनी धर्मशाळा सोडायची की नाही हा भाग पुढचा. मोफतच्या पंचतारांकित दालनात डोकावून बघायला आज काहीच हरकत नाही, हे मात्र खरं.

जुंगहून नोह् चं नेक्ससफाईल सारखचं आणखी एक अतिशय उपयुक्त सॉफ्टवेअर म्हणजे नेक्ससफाँट. तुमच्या संगणकावर एखादा नवा फाँट लावण्यासाठी किंवा नको असलेला फाँट काढून टाकण्यासाठी नेक्ससफाँट खूप कामास येतो. आपल्याकडे असलेल्या फाँटची लिस्ट त्यातील फाँटच्या नमुन्यासह आणि मुख्य म्हणजे आपल्याला हव्या त्या शब्दांमध्ये तयार करून त्याची प्रिंट नेक्ससफाँटमध्ये घेता येते. डिटीपी ऑपरेटर्स आणि डिझायनर्सना नेहमी अँटी अलायझिंग प्रकारचे फाँटस लागतात. त्याची सोय नेक्ससफाँट मध्ये आहे. फाँटलिस्ट किंवा आपल्याकडील फाँटची यादी एक चित्र (म्हणजे जेपीजी किंवा तत्सम ग्राफीक फाईलच्या स्वरूपात) म्हणूनही तिथे सेव्ह करता येते. थोडक्यात, नेक्ससफाँट हा एक उत्तम फाँटव्युवर आहे. तोही प्रत्यक्ष डाऊनलोड करून वापरून पहायला हवा.

नेक्ससफाईल आणि नेक्ससफाँट हे दोन्ही प्रोग्राम्स मोफत डाऊनलोडींगसाठी www.xiles.net ह्या वेबसाईटवर उपलब्ध आहेत. ह्या दोन्ही प्रोग्राम्समध्ये युनिकोड सपोर्ट आहे. त्यामुळे मराठी वा अन्य भाषांतील अक्षरेही तिथे व्यवस्थित दिसतात. आणखी एक महत्वाची गोष्ट म्हणजे नेक्ससफाईल आणि नेक्ससफाँट यांचं इन्स्टॉलेशन अत्यंत सोप आणि सुरक्षित आहे. ह्या दोन्ही फ्रीवेअर्स किंवा मोफत सॉफ्टवेअर्सची शिफारस मला करावीशी वाटते.